Gekroonde goden
Rolf Strootman

Hellenistische vorsten van Alexander tot Kleopatra.

Alexander de Grote presenteerde zichzelf aan zijn Macedonische en Griekse onderdanen als een god in mensengedaante. Waarschijnlijk had zijn vader Filippos al ideeën in die richting gekoesterd, maar de ongelooflijke militaire successen van Alexander, die in betrekkelijk korte tijd het hele Perzische Rijk veroverde, verleenden hem een almacht die in Griekse ogen alleen maar als goddelijk omschreven kon worden. De tijd van de autonome Griekse stadstaatjes was door de veroveringen van Filippos en Alexander in feite beëindigd, voortaan werd de internationale politiek bepaald door territoriale staten onder leiding van een monarch.

Na zijn dood viel Alexanders rijk uiteen in enkele kleinere monarchiën waarin zijn generaals nieuwe dynastieën stichtten. Al deze koningen zetten de lijn van Alexander voort door zich al bij hun leven als goden voor te doen. Als ‘gekroonde goden’ zetten deze heersers een nieuw type hofhouding op en introduceerden zij praktijken en denkbeelden die een lang leven beschoren waren: overgenomen in het Romeinse keizerrijk zouden sommige daarvan nog ver doorwerken in de Europese geschiedenis.