Sterven voor de wereld

Een religieus ideaal in meervoud.

In de kloostertraditie stond het het ideaal van wereldverzaking ‘sterven voor de wereld’ lange tijd centraal. De ware kloosterling wist zich te bevrijden van familiebanden, materiële wensen en lichamelijke verlangens. Zo sterven betekende opnieuw geboren worden, als een mens die vrij was zich volledig aan God toe te wijden. De grens tussen klooster en wereld bleef echter onscherp, niet in de laatste plaats omdat vele religieuzen in die wereld taken verrichtten in onderwijs of zorg. In deze bundel verkennen religieuzen, historici en theologen de wisselwerking tussen klooster en wereld. Ideaalbeelden die religieuzen werden voorgehouden, werden ingekleurd door een zelfbeeld dat gestalte kreeg in de weerbarstige praktijk van alledag. Natuurlijk misten veranderende sociale en kerkelijke omstandigheden hun uitwerking noch op het ideaal noch op het zelfbeeld. Dat ‘ sterven voor de wereld’ voor vrouwen iets anders behelsde dan voor mannen, komt in deze bundel duidelijk naar voren.

Voor veel religieuzen heeft ‘sterven’ en ‘versterving’ een nieuwe invulling gekregen, zo blijkt uit hun verhalen. Deze ontwikkeling roept de vraag op welke zeggingskracht klassieke kloosteridealen als onthechting, nederigheid en gehoorzaamheid vandaag de dag nog kunnen hebben, ook voor leken.