Alles is een machine
Arjen Kleinherenbrink

In Alles is een machine keert Arjen Kleinherenbrink zich tegen de eeuwenoude filosofische traditie die stelt dat alles zijn realiteit vindt in iets anders. Zo zou de vrije wil slechts een illusie zijn die ons wordt voorgetoverd door neurologische processen, zou de Europese Unie enkel een idee zijn waarachter allerlei tevreden en ontevreden burgers zich schuilhouden en zou een bos slechts bestaan uit afzonderlijke bomen. Alles is een machine toont met aansprekende voorbeelden aan dat dit wijdverbreide denken berust op een misvatting: het laat zien dat de werkelijkheid bestaat uit een vlechtwerk van entiteiten (of het nu ideeën of dingen zijn) die alle hun eigen activiteit, werking en realiteit hebben. In deze constellatie is er niet één entiteit die we kunnen identificeren als oorzaak van andere. Kleinherenbrink laat zien dat de werkelijkheid één grote machine is waarin alles zijn specifieke rol vervult. Hoog tijd dus voor een nieuwe filosofische stroming: het machinisme.