Paralipomena Orphica
Harry Mulisch

Paralipomena Orphica (het betekent zoiets als ‘Orphische dingen die nog niet zijn gezegd’ of ‘Orphisch nawoord’) is een in de ik-vorm geschreven verhaal uit 1967/70. De hoofdpersoon is iemand die (net zoals Mulisch zelf ooit) een schedel van een in Amsterdam in 1834 terechtgestelde jonge moordenaar in bruikleen krijgt van een professor in de anatomie. De ik-persoon, een schrijver, zoekt uit wie de persoon was van wie de schedel is, en leeft zich in in diens geschiedenis. Als een moderne Orpheus wekt hij zo de negentiende-eeuwse moordenaar-met-liefdesproblemen door zijn kunst weer tot leven. Zelf heeft de schrijver ook problemen in de liefde: zijn vrouw is bij hem weggegaan en hij vraagt zich af of hij geen woorden had kunnen vinden om haar bij zich te houden. Hij identificeert zich met de jongeman van de schedel, en met Orpheus die zich volgens de mythe afkeerde van vrouwen/liefde/seks nadat het hem niet gelukt was zijn geliefde Euridice terug te brengen uit het dodenrijk. Zoiets kan natuurlijk nooit goed aflopen…