De verloren erfenis
J. Slavenburg

Inzicht in de ontwikkeling van het Christendom.

Centraal bij het schrijven van dit boek stond de vraag: hoe is het mogelijk dat tweeduizend jaar christendom, ondanks alle pretenties, nog steeds niet geleid heeft tot een algehele wereldvrede en een broederlijk samengaan van alle mensen en volkeren? Het is dan uiterst boeiend om te ontdekken dat het vroege christendom er zo heel anders uitzag dan de kerk van nu. Dogma’s en leergezag, groeiend onbegrip over de relatie tussen de mens Jezus en de geest van Christus, vermaterialisering van de spiritualiteit, macht en institutionalisering; dit alles vormde zich in een proces van eeuwen. En dan zien we dat in bepaalde opvattingen zoals die over oorlog en vrede, of bijvoorbeeld over de vrouw en de seksualiteit, of over het Goddelijk principe en over de wederkomst van Christus vaak weinig meer is terug te vinden van de dynamische leringen van Jezus (zoals die aan de hand van vaak nog onbekende bronnen weergegeven zijn in Een ander testament van dezelfde schrijver). Nauwgezet volgt de auteur het pad door de geschiedenis. Anders dan in De geheime woorden, waarin de gnostische traditie centraal staat, wordt in dit boek ruime aandacht besteed aan kerkvaders, mystici en hervormers; aan de opkomst van het pausdom, de verscheurende concilies en theologische haarkloverij. Daarvoor is gebruik gemaakt van een omvangrijk bronnen- en literatuuronderzoek. De wonderbaarlijke Simon de Tovenaar en zijn fascinerende vrouw Helena; de ketterbestrijder Irenaeus van Lyon en diens antwoord op reïncarnatie; de zichzelf castrerende mysticus Origenes en de door anderen ontmande Abélard, met zijn geliefde Héloïse; het seksvijandige kerkvaderlijke trio Ambrosius, Hieronymus en Augustinus en de sombere zondeleer; de zichzelf kastijdende Christine Ebner en de weergaloos prekende mysticus Eckehart; Calvijn, Paracelsus, Swedenborg, Blaise Pascal, Isaac Newton, William Blake en nog vele anderen trekken aan het oog van de lezer voorbij als in een bonte stoet. Prachtige citaten uit mystieke werken, maar ook schokkende uitspraken van kerkprelaten, verduidelijken deze kritische cultuurgeschiedenis van het christendom; een christendom dat volgens de auteur in de Nieuwe Tijd een geheel ander aanzien zal krijgen.