De oude man
Joeri Trifonov

De in maart 1982 plotseling overleden schrijver Joeri Trifonov is een merkwaardige figuur in de moderne Russische literatuur. Op het moment van zijn dood werd hij algemeen beschouwd als een der begaafdste ‘officiële’ schrijvers.
In zijn vroege werk nog ronduit een sociaal realist, weet hij in de boeken uit de laatste fase van zijn leven als weinig anderen de werkelijke problemen van het leven in de Sovjetunie te verwoorden. Het mag dan ook bijzonder heten dat Trifonov in staat is gesteld zijn roman De oude man in eigen land te publiceren. Deze verwondering gold – zij het in mindere mate – ook al de verschijning van Het huis aan de kade (1976) en Het andere leven (1975). Trifonov brengt de gebrekkige woonomstandigheden in beeld, de relatie- en huwelijksproblemen die zich van een onder- en bovenbouw volgens Marx weinig aantrekken, de mislukkingen, moeilijkheden, blokkeringen in carrières, de gedwongen, bijna tegennatuurlijke aanpassingen aan de omstandigheden. Ook de echo’s van de terreur uit de stalinistische periode zijn voortdurend in het werk van Trifonov terug te vinden. Het kan ook niet verbazen bij een schrijver wiens vader organisator was van het Rode Leger in Petersburg, maar in 1937 slachtoffer werd van de repressie. In verschillende van zijn werken heeft Trifonov het leven de de dood van zijn vader direct of indirect beschreven. De twee lijnen in zijn werk, historische romans en stadsverhalen, komen tezamen in zijn laatste grote werk, De oude man, waarin de herinnering aan zijn vader opnieuw een grote rol speelt.