De collaborateur
Jaap Hofman

Een sociaal-psychologisch onderzoek naar misdadig gedrag in dienst van de Duitse bezetter.

In 1979 constateerde de schrijver W.F. Hermans ‘Er is nauwelijks ooit een poging gedaan het verschijnsel van het landverraad objectief te bestuderen. Men heeft de landverraders, NSB’ers enz. van stonde af aan overladen met berispingen en preken, maar na de constatering dat zij slecht en misdadig waren, zich niet verder in de feiten verdiept’. Hermans kon toen niet weten dat er al enkele jaren werd gewerkt aan een boek dat tot doel had dit manco op te vullen. Onder de titel ‘De collaborateur’ verscheen dit boek in 1981. Het is voor het grootste deel gebaseerd op moeilijk te verkrijgen uniek archiefmateriaal dat niet eerder noch later voor enig ander onderzoek is gebruikt. Het primaire doel was inzicht te krijgen in de persoonlijkheid, de levensloop, de sociale positie en de vooral ernstige politiek-delinquente gedragingen, voor zover mogelijk in hun onderlinge samenhang, van 52 goed gedocumenteerde collaborateurs.
Het boek was zonder meer spraakmakend en kreeg uitvoerige aandacht van de media. Een heruitgave is derhalve op zijn plaats.