Het kruis op de berg
Constant van den Heuvel

De fusillade van 20 November 1944 tussen Rhenen en Veenendaal.

In het bos aan de rand van Rhenen en Veenendaal staat een wit kruis. Het kruis herdenkt zes burgerslachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog. Maandag 20 november 1944 werden op deze plaats zes jonge mannen door de Duitse bezetters gefusilleerd. Deze daad was een represaille-actie voor de aanval op een Duitse soldaat twee dagen eerder. De zes mannen werden willekeurig opgepikt: drie uit de strafgevangenis aan de Weteringsschans in Amsterdam en drie uit de strafgevangenis aan het Wolvenplein in Utrecht. Geen van hen had iets te maken met de aanslag. Zonder enige vorm van rechtspraak werden ze om het leven gebracht.

Wie waren deze mensen en wat is hun verhaal? Op zeer persoonlijke wijze komen de zes slachtoffers tot leven; een dominee en jonge vader, twee studenten, een getrouwde joodse oud-officier, een vertegenwoordiger en een voormalige landwachter. De jongste was 20, de oudste 34. De lezer wordt meegesleept in hun afzonderlijke verhalen. Van een bevrijdingsplan voor Westerbork tot Indisch verzet in Amsterdam. Van sabotageacties in Bilthoven tot verzetswerk in Nieuw-Beerta en Haarlem. Steeds sneller ontwikkelen de gebeurtenissen zich, tot alle verhaallijnen op 20 november 1944 samenkomen op `De berg bij Veenendaal en Rhenen.
Het kruis op de berg geeft de zes mannen die door de bezetter werden gedood een gezicht en een stem terug. Hun verhalen maken dat de Tweede Wereldoorlog op een indringende manier heel dichtbij komt.