Heimat in Holland; Duitse dienstmeisjes 1920-1950
Barbara Henkes

Waarom kwamen duizenden jonge, ongehuwde vrouwen in Nederlandse huishoudens werken, hoe werd op hun komst en vestiging gereageerd en hoe verging het hen hier? Uit de indringende en soms pijnlijke interviews met voormalige Duitse dienstbodes wordt duidelijk hoe het was om als Duitse vrouw in Nederland te leven en werken in tij den van groeiende werkloosheid en opkomend nationaal-socialisme. Voorzover ze niet uit zichzelf naar de Heimat terugkeerden, werden velen daar na 1938 toe gedwongen door het nazi-regime. De achterblijfsters, van wie een groot deel inmiddels getrouwd was met een Nederlander, kregen te maken met de scheidslijnen tussen ‘Nederlands’ en ‘Duits’, ‘goed’ en ‘fout’. Tot op de dag van vandaag werkt dit stereotype beeld over ‘de’ Duitsers door in het leven van deze vrouwen. Heimat in Holland levert een belangrijke bijdrage aan de discussie rond de betekenis van ‘nationale identiteit’ en de komst en vestiging van nieuwkomers in de Nederlandse samenleving.