Hoe universeel is de westerse idee van moderniteit?
S.W. Couwenberg

Sinds de liberale triomf in de Koude Oorlog en de ondergang van het reëel bestaande socialisme als alternatief concept van de moderniteit is de westerse wereld praktisch identiek geworden met het liberale concept ervan. Dat dit concept, althans in de westerse wereld, de ideologische machtsstrijd gewonnen lijkt te hebben, is een opvallende uitkomst in het licht van alle daaraan voorafgaande antiliberale doemscenario’s, die de ondergang van dat concept nadrukkelijk aankondigden. Dat gebeurde niet alleen van marxistische en fascistische zijde, maar het werd ook door tal van niet marxistische auteurs in het vooruitzicht gesteld. De universele verbreiding ervan dient zich nu aan als een nieuwe zingeving in de geschiedenis van de moderniteit. In premoderne culturen wordt die zin gezocht in cyclische en religieuze interpretaties van het geschiedverloop. Met de transitie naar de moderniteit als nieuw beschavingstype is die zinvraag geseculariseerd en in eerste aanleg in utopische termen gepresenteerd.