Veranderd leven; begeleiding na hersenletsel
Jenny Palm

Mensen kunnen door uiteenlopende zaken hersenletsel krijgen. Soms treedt dit van de ene op de andere dag op, soms is er sprake van een geleidelijke achteruitgang die jaren kan bestrijken.
Wanneer iemand door een CVA (hersenbloeding, herseninfarct), traumatisch hersenletsel (door ongeval of mishandeling), een hersentumor, het syndroom van Korsakov, m.s. of de ziekte van Parkinson hersenletsel oploopt, verandert zijn leven en dat van zijn directe omgeving vaak dramatisch.
Er kunnen problemen ontstaan op allerlei gebied van het menselijk functioneren: de motoriek kan aangetast zijn, maar ook op cognitief, emotioneel en sociaal gebied kunnen de veranderingen enorm zijn. Het zijn vooral de uiterlijk niet waarneembare gevolgen van hersenletsel die het dagelijks functioneren bepalen en bemoeilijken.
Na ontslag uit het ziekenhuis of revalidatiekliniek volgt het proces van het leren omgaan met de lichamelijke en/of geestelijke gevoilgen van hersenletsel. Daaraan zal nooit een einde komen. Voor veel mensen met hersenletsel betekent omgaan met de gevolgen daarvan een dagelijks terugkerende strijd. Vooral wanneer dat hersenletsel leidt tot verandering in woon- en werksituatie, dagbesteding, relaties tot partner, ouders en gezinsleden, familie en vrienden. Naast hulp van de naaste omgeving is ook vaak hulp nodig van professionele hulpverleners in o.a. woonvormen en aktiviteitencentra voor lichamelijk ghandicapten, voorzieningen voor geestelijk gehandicapten, psychiatrische voorzieningen, verpleeghuizen, bejaardenhuizen en de dak- en thuislozenzorg. Om een goed hulpaanbod te kunnen leveren dienen werkers van deze instellingen, maar ook van de instellingen waar de mensen in eerste instantie verblijven (zoals algemene ziekenhuizen en revalidatieklinieken) kennis te hebben van de gevolgen van hersenletsel op gedragingen. Dit voorkomt dat onvermogen voor onwil gehouden wordt, hetgeen kan leiden tot veel onnodige irritaties en frustaties bij de persoon met het hersenletsel en de hulpverleners.

Als zodanig biedt Veranderd Leven ondersteuning aan professionale hulpverleners zoals groepsleiders, activiteitenbegeleiders, maatschappelijk werkenden, geestelijke verzorgers, verpleegkundigen, logopedisten, fysiotherapeuten en ergotherapeuten. De in het boek beschreven gedragsmatige aspecten van niet aangeboren hersenletsel kunnen ook aanknopingspunten bieden ten behoeve van hulpverlening door artsen, orthopedagogen en psychologen. Daarnaast is het boek van belang voor hen die zelf nauw betrokken zijn bij de problematiek van niet aangeboren hersenletsel.